Tutuwuhan Ubar Alami

TUTUWUHAN UBAR ALAMI

Tutuwuhan pikeun ubar alami di sabudeur urang, nyaeta:

1. Antanan (Daun)

Nambahan rewog dahar, ubar hareeng, bronhitis, utah getih, irung getihan (mimisan), diabetes

2. Bayem cucuk/ Senggang (Daun/pucuk)

Bronchitis/nyeri dada

3. Awi/ Tangkal ngora (iwung)

Ubar liver, utamana awi koneng

4. Babadotan (Daun)

Ubar raheut

5. Baluntas (Daun)

Ubar hareeng, ubar bau awak/baham, ubar kulit, disentri

6. Balingbing (Buah)

Hipertensi

7. Balingbing/calingcing wuluh (Daun)

Nyeri beuteung, encok, hipertensi, diabetes mellitus,

(Buah) Batuk, hipertensi, diabet

8. Bawang beureum (Beuti)

Hareeng, leuncangeun, asup angin

9. Bawang bodas (Beuti)

Bisul, ngalancarkeun aliran darah

10. Bonteng (Buah)

Sariawan, ngalancarkeun ASI, ngalemeskeun raray

11. Cangkudu (Pucuk & Buah)

Ngahampangkeun gawe hamperu, ginjal, diabet

12. Calingcing jukut (leutik)

Sakabehna; Hareeng, disentri, ngalancarkeun hed, hipertensi

13. Cau kulutuk (Buah/siki)

Radang selaput lendir usus, ngaberesihkeun getih kotor

14. Cikur (Daun/rimpang)

Radang lambung, asup angin, nyeri sirah, batuk, diare, ngalancarkeun hed, ngalangsingkeun.

15. Cereme (Daun/Buah)

Hipertensi

16. Combrang (Kembang)

Bau awak/baham, nambahan nafsu dahar

17. Daun dewa (Pucuk)

Hipertensi, tumor, ngeureunkeun getih nu kaluar

18. Eurih (Daun, akar)

Raheut

19. Gedang (Daun)

Nguatkeun sekresi hamperu, hareeng nahun

(Buah) Ngagampilkeun miceun

(Akar) Ginjal

20. Gelang

Sakabehna: Radang selaput lendir

21. Handeuleum (Daun)

Melepuh/kulit kabeuleum, Wasir

22. Hantap (Daun)

Panas, panas di jero

23. Hiris (Daun/siki)

Herpes, kurap

24. Imba/kadongdong cina (Daun)

Bau awak/baham, jarawat

25. Jagong (Buah ngora)

Diuretikum, ginjal

26. Jambu kulutuk (Jambu, pucuk)

Demam berdarah, nyeri beuteung

27. Jambu monyet/mede (Daun ngora)

Kulit kabeuleum/ku cipanas, radang kulit, gula, keputihan

28. Jamblang (Pucuk)

Kudis

(Buah) Diabet

29. Jawer kotok (Daun)

Ngabersihkeun getih kotor, raheut di jero

30. Jengkol (Pucuk)

Borok

(Buah/kulumud/kulit kayuna)

Diabet

31. Katuk (Daun, akar)

Ngalancarkeun ASI, hareeng, ngalancarkeun miceun

32. Kelor (Daun)

Kurap, reumatik, epilepsi

33. Katepeng (Daun)

Borok, hipertensi

34. Koneng

Rimpang, Mah

35. Kosambi (Kulit tangkal, Pucuk)

Borok, raheut, cacingeun

36. Kahitutan (Pucuk)

Mah, disentri, nyeri beuteung

37. Kangkung

Sakabehna: Ubar ngarah sare

38. Kumis ucing (Daun, kembang)

Raheut di jero, kelamin, ngabersihkeun getih kotor

39. Randa midang (Daun)

Nambihan rewog dahar, supaya teu enek, ngaleungitkeun bau awak/panyakit kulit

40. Leunca (Pucuk, buah)

Nambihan rewog dahar, nambihan gairah

41. Letah buhaya (Daun)

Diabet

42. Mamangkokan (Daun)

Bau awak, jarawat, tampek

43. Murbey/ bebesaran (Daun)

Ngalancarkeun ASI, raheut, meresihan getih

44. Paria (Daun)

Liver

(Buah) Ngalancarkeun ASI, nambihan rewog dahar, ngabersihkeun getih kotor

45. Peuteuy selong/ palanding (Buah/siki)

Cacingeun

46. Peuteuy (Siki jeung kulumudna)

Diabet

47. Puring (Daun)

Hareeng, mules

48. Saga Areuy (Daun)

Sariawan, Raheut di jero

49. Salam (Daun)

Panyakit kotor/kelamin

50. Saladah cai

Sakabehna; Hipertensi

51. Sasawi (Daun, siki)

Nyeri sirah, ngahaneutkeun awak, hareeng, reumatik

52. Solasih (Daun, siki)

Nyeri kahampangan, nurunkeun panas

53. Saledri (Daun/tangkal)

Hipertensi, reumatik

54. Sampeu (Pucuk)

Reumatik, hareeng, nyeri sirah, diare

55. Seureuh (Daun)

Sariawan, bau awak/baham, getih kotor, raheut di jero

56. Surawung (Daun, siki)

Hareeng

57. Takokak (Buah ngora)

Nambihan gairah, nambihan tanaga, awet ngora

58. Terong (Buah)

Nambihan sumanget, ngalancarkeun kahampangan, nambihan gairah

59. Turi (Daun, buah, kembang)

Nyeri sirah, nambihan ASI, ngaleungitkeun nyeri

60. Waluh gede (Buah, pucuk, siki)

Nambihan ASI, obat cacing, nambihan gairah

Tutuwuhan nu bisa dijadikeun ubar teh, rupa-rupa ngadaharna. Ilaharna nu diolah disebutna jamu atawa jajamu.

	Tambihan
	1. Céngék

Céngék  nya éta cabé anu buahna leutik tapi rasana lada pisan, buahna warnana héjo nalika ngora kénéh jeung lamun rada kolot warnana jadi beureum.  Tutuwwuhan ieu jangkungna 1 – 2.5 méter. Seperti cabé beureum, kembang cabé bentukna jiga terompét leutik jeung umumna warna bodas. Aya tilu jinis cabé rawit nya éta cengek leutik, buahna leutik jeung warna héjo, tuluy cengek domba atawa cengek bodas, buahna anu rada gedé dibanding céngék, warnana bodas lamun ngora kénéh sedengkeun mun geus kolot warnana jadi semu konéng kabodas-bodasan jeung nu terahir nya éta ceplik buahna gedé,héjo nalika ngora kolotna warna beureum euceuy.

Kandungan

Céngék miboga kandungan kapssaisin, kapsantin, karotenoid, alkaloid, atsiri, resin, minyak menguap, sarta provitamin A jeung vitamin C anu loba dibandingkeun jeruk.Kandungan vitamin A dina cabé leuwih loba tibatan wortel. Loba kandungan zat antioksidan (saperti vitamin C jeung betakaroten), bisa dipaké pikeun nungkulan infertilitas, jeung afrodisiak.

Sajarah 
Tutuwuhan ieu asalna ti Amérika tropik, resep tumuwuh ditempat nu garing, sarta kapanggih dina jangkungna 0,5-1.250 m dpl. Batangna berbuku-buku atawa bagian luhur bersudut, daun tunggal, bertangkai, lokasi berselingan, bentuk daun buleud endog, tungtungna runcing, pangkal nyempitan, tepi rata, tulanganna menyirip, panjang 5-9,5 cm, rubak 1,5-5,5 cm, boga warna héjo. Kembang kaluar ti kélék daun, mahkota wangun béntang, kembang tunggal atawa 2-3 kembang tempatna padeukeut, boga warna bodas, bodas kehijauan, sakapeung wungu. Buahna buah buni, ajeg, sakapeung merunduk, ngawangun buleud endog, lempeng atawa béngkok, tungtung meruncing, panjang 1-3 cm, rubak 2,5-12 mm, bertangkai panjang, sarta rasana lada. Buah nu ngora boga warna héjo kolot, bodas kahéjoan, atawa bodas, buah anu asak boga warna beureum caang. Sikina loba, buleud gepéng, berdiameter 2-2,5 mm, boga warna konéng kotor. Cabé rawit diwangun ti tilu varietas, nyaéta cengek leutik anu buahna leutik, boga warna héjo, sarta nangtung ajeg dina tangkaina; cengek domba (cengek bodas) anu buahna leuwih badag ti cengek leutik, buahna ngora boga warna bodas, sanggeus kolot jadi oranyeu; sarta ceplik anu buahna badag, sadeui ngora boga warna héjo sarta sanggeus kolot jadi beureum. Buahna dipaké pikeun sayuran, samara masak, acar, sarta asinan. Daun ngora bisa dikukus pikeun lalap.

Khasiat

Cabé rawit rasana lada, sipatna panas, asup meridian jantung sarta pankreas. Tutuwuhan ieu miboga khasiat tonik, stimulan kuat pikeun jantung sarta aliran getih, antirematik, ngancurkeun bekuan getih (antikoagulan), ngaronjatkeun napsu dahar (stomakik), perangsang kulit (lamun digosok kana kulit baris ngabalukarkeun rasa panas, dipaké minangka campuran ubar gosok), paluruh hitut (karminatif), paluruh késang (diaforetik), paluruh acay, sarta paluruh kiih (diuretik).


2. Lalab

Lalab nya eta dangdaunan, pupucukan, bubuahan d.a. nyalinyit, kemir, daum kacang nu dipaké deungeun dahar jeung didaharna atah; ting. Seupan; konéng joho atawa konéng temen ogé sok dilalab. Lalab mangrupa kadaharan khas Sunda. Ayeuna mah umumna dina lalab teh aya bonteng, salada, buncis, kacang panjang, tomat, leunca, kemangi,jeung terong. Kadang jenis sayuran anu ahéng dipaké oge keur lalab, saperti peuteuy jeung jengkol. Cara ngadahar lalab teh dicocolkeun kana sambel tarasi umumna langsung dina coét. Ayeuna mah lalab téh geus kasohor di Indonesia. Biasana pikeun deungeun sangu saperti hayam bakar atawa goreng, pais atawa pepes, pecel lele, jeung rupa-rupa beuleum lauk atawa goreng jeung sajabana. Masarakat Sunda anu perenahna di Jawa Barat miboga budaya jeung pangaweruh anu paheut jeung alam sabudeureuna. Salain pikeun kadaharan lalab téh miboga manfaat nya éta pikeun kaséhatan. Lalab miboga fungsi pikeun sumber énérgi. Zat-zat anu nyangkaruk dina lalab nya éta karbohidrat, lemak, protein, vitamin, jeung mineral. Lalab lain ngan saukur pikeun coél sambel wungkul tapi bisa diolah jadi kadaharan anu anyar. Sababaraha kadaharan anu bahan dasarna tina lalab nya éta karédok, pencok, loték, reuceuh jeung ulukutek.

Bagian tutuwuhan pikeun jadi lalab

• Bagian pucuk jeung daun anu ngora

Bagian ieu alus pikeun kaséhatan, utamana pikeun kacantikan sangkan awét anom jeung lemes kulitna. Diantarana :

1. Roay peda jeung roay kurupuk
2. Bonténg
3. Engkol
4. Gandaria
5. Gedang
6. Buni
7. Kadongdong Cina
8. Jaat
9. Jambu Bol
10. Jambu Médé
11. Kangkung
12. Kacang Panjang
13. Kastuba
14. Katuk
15. Leunca
16. Lobak
17. Surawung
18. Baluntas
19. Saladah cai jeung saladah bokor
20. Cangkudu
21. Kosambi
22. Jongé
23. Génjér

• Bagian kembang pikeun lalab:

1. Comrang
2. Gedang
3. Kadongdong Cina
4. Leunca
5. Surawwung
6. Takokak

• Bagian buah ngora pikeun lalab:

1. Buncis
2. Hiris
3. Jaat
4. Jagong
5. Pari
6. Nangka
7. Labu siem
8. Kacang panjang
9. Gedang
10. Jéngkol